وب سایت شخصی جلیل فعال خواه

خوب یادم هست زمانی که نوجوان بودم مقاله ای در مورد مهبانگ یا انفجار اولیه مطالعه کردم و از آن تاریخ به بعد علاقه زیادی به تعقیب این موضوع از نجوم داشتم.

همچنانکه می دانید جهان ما یا بعبارتی کیهان، تشکیل شده است از میلیونها کهکشان که در درون خود میلیاردها ستاره، سیاره، سیاهچاله و غیره دارد. این کیهان تقریبا حدود ۱۴ میلیارد سال پیش با یک انفجار اولیه آغاز شد. (خورشید ما ۵ میلیارد سال عمر دارد). در واقع بر اساس نظریه انشتین زمان و مکان از آن لحظه پدید آمد. دانشمندان سالها بدنبال اثر و نشانه های انفجار اولیه بودند و موفقیت هایی نیز در این زمینه کسب کرده بودند. اما ۱۷ مارس ۲۰۱۴ روز تاریخی در این زمینه بود زیرا دانشمندان گروه BICEP2 (تلسکوپی مستقر در قطب جنوب) موفق شدند نخستین شواهد  پندام (تورم) کیهانی را نیز بیابند. داده های بدست آمده از این تلسکوپ نخستین تصاویر از امواج گرانشی را نیز بدست داد. این یافته ها برای دانشمندان بقدری غافلگیر کننده بود که به تعبیری خواب آن را هم نمی دیدند.

تلسکوپ BICEP2

بیایید باهم نگاهی به تاریخ مهبانگ بیندازیم.

همچنانکه در تصویر زیر می بینید جهان در ۱۰ به توان ۳۲- ام ثانیه متورم شد در ۱ میکرو ثانیه یعنی یک میلیونیم ثانیه پروتون ها تشکیل شدند. در یکصدم ثانیه همجوشی هسته ای آغاز شد. سه دقیقه بعد همجوشی هسته ای خاتمه یافت. ۳۸۰۰۰۰ سال تابش زمینه کیهانی طول کشید. بعد از آن فرم های  هیدروژن خنثی  و همچنین کیهان مدرن تشکیل و حدود ۱۳٫۸ میلیارد سال طول کشید. در واقع نور از ۳۸۰۰۰۰ سال به بعد قابل مشاهده بود. در واقع جهان قبل از آن مات بود زیرا میان ماده و نور ( الکترون و فوتون) بر هم کنش پایدار وجود داشت. پس از آن بود که جهان شفاف شد و فوتون هایی که آنها را بنام CMB (زمینه ریزموج کیهانی) می شناسیم آزاد شدند.

تاریخ جهان

مقوله مهبانگ خود به حد کافی هیجان انگیز هست اما نظریه های چندجهانی بیش از پیش بر پیچیدگی و هیجان موضوع می افزاید. بر اساس نظریه و یافته ها در واقع چین و شکن هایی در فضازمان درست پس از آغاز کیهان پدید آمده است. در واقع بخش هایی از فضا-زمان با سرعتی بیش از بخش های دیگر گسترده شدند. این موضوع می توانسته به شکل گیری “حباب هایی” از فضازمان بیانجامد که با رشد هر یک جهانی جداگانه پدید آمده باشد که قوانین فیزیک شان می تواند با همدیگر متفاوت باشد.

امروزه اندیشه پندام یک نظریه بسیار قوی محسوب می شود بطوریکه آلن گوت دانشمند فیزیک نظری از دانشگاه MIT که حدود ۳۰ سال پیش با همکارانش اندیشه پندام را پی ریزی می کردند معتقد است “به سختی می توان مدل هایی از پندام پدید آورد که به یک چند جهانی نیانجامد.”

امواج گرانشی ناشی از رخداد تورم (پندام) در تابش زمینه ی ریزموج کیهانی (CMB) یک الگوی قطبش پیچشی ضعیف ولی نمایان به وجود می آورند که به نام الگوی “حالت B” شناخته می شود. برای نوسان های چگالی که بیشتر قطبش CMB را ایجاد می کنند، این بخش از این الگوی آغازین دقیقا برابر صفر است. چیزی که اینجا می بینید الگوی حالت Bی واقعی است که توسط تلسکوپ BICEP2 دیده شده، و با الگویی که برای امواج گرانشی آغازین پیش بینی شده همخوانی دارد. پاره خط ها شدت و جهت قطبش را در نقاط گوناگون آسمان نشان می دهند. سایه های سرخ و آبی هم درجه ی پیچش ساعتگرد و پادساعتگرد این الگوی حالت B را می نمایانند. به عبارت دیگر، بردارهای تیره ی قطبش به گرد نقاط اوج دما در نقشه ی رنگی ریزموج آسمان می چرخند

به باور بسیاری از فیزیکدانان، جهان ما شاید تنها یکی از چندین جهان باشد. به گفته ی پژوهشگران، اگر جهان های چندگانه وجود داشته باشند، می توانند به هم برخورد کرده و نشانه هایی از خود در تابش زمینه ی ریزموج کیهان بر جای بگذارند.

برخی نکات این نوشته از سایت یک ستاره در هفت آسمان اقتباس شده است.

بالا بلند!
بر جلوخان منظرم
چون گردش اطلسی ابر
قدم بردار.

تابستان ۱۳۹۱

بی‌آن‌که دیده بیند،
در باغ
احساس می‌توان کرد
در طرح پیچ‌پیچ مخالفسرای باد
یأس موقرانۀ برگی که
بی‌شتاب
بر خاک می‌نشیند.

بر شیشه‌های پنجره

آشوب شبنم است.

ره بر نگاه نیست
تا با درون درآئی و در خویش بنگری.

با آفتاب و آتش
دیگر
گرمی و نور نیست،
تا هیمه خاک سرد بکاوی
در
رؤیای اخگری.

این فصل دیگری‌ست
که سرمایش
از درون
درک صریح زیبائی را
پیچیده می‌کند.

یادش به‌خیر پائیز
با آن
توفان رنگ و رنگ
که برپا
در دیده می‌کند!

هم برقرار منقل ارزیر آفتاب،

خاموش نیست کوره
چو دیسال:
خاموش
خود
منم!

مطلب از این قرار است:
چیزی فسرده است و نمی‌سوزد
امسال
در سینه
در تنم!

از مجموعۀ «شکفتن در مه» احمد شاملو

به نظر شما انسانهای میلیاردها سال دیگر، شبانگاهان آسمان را چگونه خواهند دید؟( البته اگر انسانها خودشان زمین را تخریب نکنند و باعث نابودی نسل خود نشوند و یا اینکه بدشانس نباشندکه مثلا سنگ بزرگ آسمان روی سرشان فرود نیاید و زمین را نابود نکند.!!!)

جالب است که بدانید آنها مثل ما سعادتمند نیستند که آسمان را پر از ستاره و کهکشان ببینند. علت این موضوع نیز مربوط به انبساط جهان می باشد.

همچنانکه می دانید حدود ۱۳ و خورده ای میلیارد سال پیش انفجار اولیه یا مهبانگ اتفاق افتاد و از آن تاریخ به بعد کیهان شروع به گسترش نمود. در واقع بمرور زمان کهکشانها شروع کردند از همدیگر فاصله گرفتن.

این انبساط در حال حاضر نیز اتفاف می افتد و احتمالا چندین میلیارد سال دیگر بقدری کهکشانها از هم فاصله خواهند گرفت که دیگر انسانها قادر به دیدن آنها نخواهند بود و برای همیشه آسمان آنها خالی از ستارگان و کهکشانها خواهد بود.

برداشتی هنرمندانه از مهبانگ

SQL UNIQUE Constraint

همچنانکه می دانید  Primary Key یا به اختصار PK یک فیلد کلید هست و  طوری تعریف می شود که Unique باشد. بدین صورت که امکان درج مقدار دوبل در آن وجود ندارد و اغلب در طراحی جداول، فیلدی را که می خواهند یونیک باشد و در ارجاعات و یا ریلیشن ها آن را مورد استفاده قرار دهند از نوع PK تعریف می کنند.

اما شاید بخواهید که فیلد دیگری را یونیک تعریف کنید به این معنا که امکان درج دوبل در آن وجود نداشته باشد. برای این منظور بطور زیر عمل کنید.

• sql server management studio را باز کنید
• روی جدول مورد نظر راست کلیک کنید
• منوی Design را انتخاب کنید
• فیلد مورد نظر را انتخاب کنید
• منوی Indexes/Keys را انتخاب کنید
• کلید Add را بزنید
• از فیلد Columns فیلد مورد نظر را انتخاب کنید
• مقدار Type را از Index به Unique Key تغییر دهید.

البته با استفاده از دستورات T-SQL زیر نیز می توانید فیلد Unique تعریف کنید.

اگر جدولی از قبل ایجاد کرده اید به طریق زیر عمل کنید

تعریف فیلد Unique

تعریف دو تا فیلد بصورت Unique

حذف یا Drop یونیک

در مورد بحث فوق چند تا نکته حائز اهمیت هست

PK اطلاعات را در Page های فایل های sql یعنی همون .mdf بصورت فیزیکی مرتب می کند

اما در ایندکس فایل ها بصورت مجازی مرتب می شوند یعنی لیستی وجود دارد که به داده های روی page ها اشاره می کند

اغلب فیلد uniqe با فیلد خارجی یعنی همون Fringe key اشتباه گرفته می شود. تفاوت ایندو در این هست که FK بمنظور برقراری Releation بین جداول بکار می رود. هرچند unique هست اما به جدول دیگری اشاره می کند. در حالی که فیلد یونیک بمنظور جلوگیری از درج تکراری دیتاها طراحی می شود.

اخترشناسان موفق به کشف سیاره ای از یک منظومه شمسی دیگری شدند که تقریبا هم اندازه زمین هست. این سیاره هر ۸ ساعت یکبار بدور ستاره مرکزی خود می چرخد. بدلیل اینکه این سیاره به ستاره خود بسیار نزدیک هست لذا بسیار داغ و سوزان هست و امکان حیات از نوعی که ما می شناسیم در آن ممکن نیست. (زمین هر ۳۶۵ روز یکبار به دور خورشید خودمان می گردد.) این سیاره را تلسکوپ فضایی کپلر کشف کرده و بنام kepler-78b نامگذاری شده است.

تصویر زیر برداشتی هنرمندانه از وضعیت سیاره موجود هست. همچنانکه می دانید امکان تصویر برداری از سیاره ها بطور مستقیم وجود ندارد و اینگونه سیارات تنها از طریق گذر خود از مقابل ستاره خود و با محاسبات پیچیده ریاضی و فیزیک تشخیص داده می شوند.

دیدار

از پس کوچه هر صبح
در انتظار تو و نگاه تو
نگاه تو،
آزرم گلبرگ های نو شکفته ای است
که با سلام شبنمی باز می شود
سلام مرا
نگاه تو
چه عاشقانه طلب می کند

بازی روز و شب و
پلک تو و نگاه تو
چه بازی شیطنت آمیزی
که مرا باز می دهد فریب

چه عاشقانه
وقتی که تو با نگاه خود
باز هوس آتشی دگر بپا می کنی

جلیل فعال خواه
سلماس
بهار ۱۳۵۹

آخرین عشق

زیر نور ماه
می درخشد آب
قلب من آئینه مهتاب
آتش عشق درونم تیز
آه من سرد
غم به دل بسیار
اضطرابم بیش
عمگنانه می سرایم شعر خویش
بیت هایش حلقه تکرار
رازهای گفته یا نشنیده بسیار
غم فزاید دم بدم
در اندرونم

جلیل فعال خواه
تهران
زمستان ۱۳۶۵